
22 Αυγ Μύθοι & Αλήθειες για την Υπέρταση
ΑΛΗΘΕΙΑ
Aκόμα και αν ο γιατρός μας μετρήσει την πίεση στο ιατρείο και είναι υψηλή, αυτό δεν σημαίνει πως είμαστε υποχρεωτικά υπερτασικοί.
Η αρτηριακή πίεση δεν είναι σταθερή κατά τη διάρκεια του 24ωρου, αλλά διακυμαίνεται, ανάλογα με τη δραστηριότητα του κάθε ατόμου. Κατά τη σωματική άσκηση, την κίνηση, τη συγκίνηση και το στρες, η πίεση «ανεβαίνει». Αντιθέτως, κατά την ανάπαυση ή το βαθύ ύπνο «ελαττώνεται» και «ξανανεβαίνει» κατά τις πρωινές ώρες, λίγο πριν από το ξύπνημα. Πολλές φορές, ακόμα και η θέα του γιατρού με την άσπρη μπλούζα προκαλεί σε πολλούς ασθενείς αύξηση της πίεσης, γεγονός το οποίο θεωρείται από πολλούς προ-στάδιο αρτηριακής υπέρτασης.
Για να χαρακτηρίσουμε όμως κάποιον άνθρωπο υπερτασικό πρέπει να έχουμε συστηματική άνοδο της αρτηριακής του πίεσης πάνω από τα επίπεδα που θεωρούμε για αυτόν φυσιολογικά. Η στιγμιαία άνοδος της πίεσης, συνέπεια ενός έντονου στρες για παράδειγμα, δεν μας κατατάσσει στην κατηγορία των υπερτασικών.
ΜΥΘΟΣ
Tο σκόρδο βοηθά τη λειτουργία της καρδιάς και μειώνει την αρτηριακή πίεση.
Για να συμβεί αυτό, η πρόσληψη πρέπει να είναι ιδιαίτερα μεγάλη, για παράδειγμα πρέπει να καταναλώνονται 15-20 σκελίδες σκόρδου καθημερινά, για να επιτύχουμε μία πολύ μικρή μείωση της τάξης του 1-2 mmHg, ενώ προσλήψεις της τάξεως των 1-2 σκελίδων την ημέρα δεν επιφέρουν κάποιο αξιοσημείωτο αποτέλεσμα.
ΕΝ ΜΕΡΕΙ ΑΛΗΘΕΙΑ
1, 2 Ποτηράκια κρασί «κάνουν καλό»!
Η περιεκτικότητα του κόκκινου κρασιού σε οινόπνευμα και σε αντιοξειδωτικές ουσίες βελτιώνει τη λειτουργικότητα του ενδοθηλίου και μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων. Όμως, η πρόσληψη οινοπνεύματος σε υπερτασικούς ασθενείς μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση. Για αυτό τον λόγο οι υπερτασικοί ασθενείς πρέπει να μειώσουν ΔΡΑΜΑΤΙΚΑ την πρόσληψη οινοπνεύματος, σε περίπτωση που τυχόν καταναλώνουν.
ΜΥΘΟΣ
Ο κύριος στόχος για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης είναι η μείωση στην πρόσληψη αλατιού.
Ο κυριότερος στόχος είναι το σωματικό βάρος, εφόσον είμαστε παχύσαρκοι, δηλαδή η μείωση του σωματικού βάρους και μετά η μείωση του νατρίου και η αύξηση του καλίου. Το νάτριο δεν βρίσκεται μόνο στο αλάτι αλλά και σε τρόφιμα όπως για παράδειγμα το ψωμί, το τυρί, οι πίκλες, η κέτσαπ, αλλά είναι και συστατικό ορισμένων συντηρητικών. Έτσι, αν η καθημερινή πρόσληψη για παράδειγμα ψωμιού και τυριού είναι υψηλή, μπορεί η πρόσληψη νατρίου να υπερβαίνει τις συστάσεις χωρίς καν να χρησιμοποιείται αλάτι για το μαγείρεμα ή στο τραπέζι.
ΜΥΘΟΣ
Τα αντιυπερτασικά φάρμακα έχουν πολλές παρενέργειες!
Πριν 30 χρόνια αυτή η φράση ήταν αληθινή, αλλά σήμερα οι «νεότερες γενιές» φαρμάκων έχουν ελάχιστες και σπάνιες παρενέργειες. Ακόμα και τα διουρητικά φάρμακα που έχουν ενοχοποιηθεί για πολλές παρενέργειες παλαιότερα, στις χαμηλές δόσεις που χρησιμοποιούνται σήμερα δεν δημιουργούν προβλήματα!
ΕΝ ΜΕΡΕΙ ΜΥΘΟΣ
Εάν οι γονείς μας είναι υπερτασικοί σε νεαρή ηλικία δεν μπορούμε να αποφύγουμε την υπέρταση, γιατί είναι κληρονομική.
Ορισμένους από τους παράγοντες που συμβάλλουν στην εκδήλωση της αρτηριακής υπέρτασης δεν μπορούμε πράγματι να τους επηρεάσουμε με κανένα τρόπο. Με την αύξηση π.χ. της ηλικίας, οι αρτηρίες μας σκληραίνουν και η πίεση μας αυξάνεται. Η ηλικία, λοιπόν, είναι ένας παράγοντας που, δυστυχώς, δεν μπορούμε να επηρεάσουμε. Ένας δεύτερος παράγοντας που δεν μπορούμε να επηρεάσουμε είναι οι γονείς μας. Στην επιστημονική κοινότητα υπάρχει πλέον συμφωνία πως υπάρχουν γονίδια που ευθύνονται για την αρτηριακή υπέρταση και εξηγούν την κληρονομική επιβάρυνση που παρατηρούμε στα άτομα με αρτηριακή υπέρταση. Ωστόσο, η κληρονομική επιβάρυνση δεν σημαίνει ότι κάποιος θα γίνει υποχρεωτικά υπερτασικός, αν υιοθετήσει έναν υγιεινό τρόπο ζωής.
ΑΛΗΘΕΙΑ
Υπάρχουν παράγοντες που αυξάνουν την αρτηριακή πίεση και είναι αποκλειστικά στο δικό μας χέρι να τους αντιμετωπίσουμε.
Τέτοιοι παράγοντες είναι η υπερβολική κατανάλωση αλατιού, η αύξηση του σωματικού βάρους, η υπερβολική κατανάλωση ζωικών λιπών, το κάπνισμα, η έλλειψη σωματικής άσκησης, καθώς και οι έντονες ψυχικές καταπονήσεις, το γνωστό σε όλους μας στρες δηλαδή.
Είναι εμφανές πως οι προσπάθειες για υιοθέτηση των παραπάνω μέτρων συνιστούν, ομολογουμένως, ένα δύσκολο έργο, όχι μόνο για αυτόν που θα τα εφαρμόσει, αλλά και για τον γιατρό ή τον ειδικό διαιτολόγο που θα τα «διδάξει». Κι αυτό γιατί, όπως είναι φανερό, δεν αποτελούν αποσπασματικά μέτρα, αλλά προτείνονται αλλαγές στο τρόπο ζωής και διατροφής που φαίνεται δύσκολο για κάποιους να υιοθετηθούν. Αρκεί να σημειώσουμε όμως ότι οι δυσκολίες του να διατηρήσει κάποιος το βάρος του σε χαμηλά επίπεδα, είναι μεγαλύτερες από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ενόσω προσπαθεί να χάσει τα περιττά του κιλά.
ΕΝ ΜΕΡΕΙ ΜΥΘΟΣ
Αν ξεκινήσεις φάρμακα για υπέρταση πρέπει να τα παίρνεις δια βίου και δεν μπορείς πια να τα διακόψεις.
Η έναρξη φαρμακευτικής αγωγής αποφασίζεται από το γιατρό, είτε εάν η πίεση του ασθενούς είναι πολύ υψηλότερη από τα φυσιολογικά όρια και ο καρδιαγγειακός του κίνδυνος υψηλός, είτε επειδή η τρίμηνη περίοδος αλλαγής τρόπου ζωής με απώλεια βάρους και μείωση στην κατανάλωση άλατος τυχόν απέτυχε. Εάν κάποια στιγμή στο μέλλον ένας παχύσαρκος και με κακές διατροφικές συνήθειες υπερτασικός ασθενής, ο οποίος λαμβάνει αντιυπερτασική θεραπεία αποφασίσει να αλλάξει τον τρόπο που ζει, να χάσει βάρος και να μειώσει το αλάτι μπορεί ενδεχομένως να μην χρειάζεται πλέον αντιυπερτασική αγωγή.
Η αξία του προληπτικού ελέγχου
Τα καρδιαγγειακά νοσήματα (στεφανιαία νόσος, αγγειακή εγκεφαλική νόσος, περιφερική αγγειοπάθεια) αποτελούν το πρώτο αίτιο απώλειας ζωής στις προηγμένες δυτικές κοινωνίες. Πρόκειται για νοσήματα στα οποία κοινό αίτιο είναι η αθηροσκλήρωση των αγγείων. Οι σημαντικότεροι παράγοντες που προκαλούν την εμφάνιση της αθηροσκλήρωσης και την εκδήλωση καρδιαγγειακών νοσημάτων είναι:- Αρτηριακή υπέρταση (αυξημένη αρτηριακή πίεση)
- Υπερλιπιδαιμία (αυξημένη χοληστερίνη)
- Σακχαρώδης διαβήτης (αυξημένο σάκχαρο)
- Χρόνια νεφρική νόσος (νεφρική ανεπάρκεια)
- Κάπνισμα
- Παχυσαρκία
- Καθιστική ζωή
Η αξία της προληπτικής καρδιολογίας έγκειται στην προστασία των ατόμων από την εμφάνιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων. H λήψη του ιστορικού, η κλινική εξέταση και πραγματοποίηση των κατάλληλων διαγνωστικών εξετάσεων, στα πλαίσια της πρόληψης, μπορεί να αξιολογήσει τον ενδεχόμενο κίνδυνο που διατρέχει τυχόν ο ασθενής να εμφανίσει μελλοντικά καρδιαγγειακό επεισόδιο και να τον προστατεύσει με κατάλληλη συμβουλευτική, υγιεινοδιαιτητική ή φαρμακευτική παρέμβαση, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού, καθώς κάθε οργανισμός και κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Παράλληλα, η υιοθέτηση ενός περισσότερο υγιεινού τρόπου ζωής προστατεύει τους ασθενείς από την πιθανή εκδήλωση καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Πηγή: Ελληνικό Ίδρυμα Καρδιολογίας